Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”

Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành Kết luận số 21-KL/TW (ngày 25-10-2021) “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa””. Đây là quyết định có ý nghĩa chiến lược, sống còn đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta là yêu cầu, mệnh lệnh các cấp uỷ, tổ chức đảng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Công tác kiểm tra, giám sát đã chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, khắc phục khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Đạo đức là “gốc” của người cách mạng. “Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang”⁽¹⁾. Xây dựng Đảng về đạo đức  là xây dựng Đảng từ “gốc rễ” chi bộ. Thấm nhuần sâu sắc những chỉ dẫn có giá trị to lớn và quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của Đảng ta, Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an luôn đặc biệt quan tâm, chú trọng xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục; là yêu cầu cấp thiết, then chốt trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân (CAND) trong sạch vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đổi mới, phát triển kinh tế của đất nước.

Đảng ủy Công an Trung ương đặc biệt coi trọng vị trí, vai trò và tăng cường lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát. Công tác kiểm tra, giám sát đã chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, khắc phục khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên ngay từ khi mới manh nha, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, kéo dài và lan rộng; nếu có sai phạm thì xử lý kỷ luật nghiêm minh. Đồng thời, qua kiểm tra, giám sát giúp cán bộ, đảng viên nhận thức đầy đủ, rõ ràng hơn những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Cán bộ, đảng viên đã nhận thức rõ hơn những diễn biến âm thầm của biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, không bị cuốn theo việc tham gia phát ngôn vô nguyên tắc; lợi dụng những thiếu sót trong lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và của cấp ủy, tổ chức đảng để phát tán thông tin sai lệch gây hoang mang trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; lười, ngại, không nghiên cứu, quán triệt quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; hoài nghi về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Đại hội Đảng lần thứ XIII nhấn mạnh: “... Đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ được thực hiện quyết liệt, có chuyển biến rõ nét”⁽²⁾. Quán triệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Đại hội VII của Đảng bộ Công an Trung ương (nhiệm kỳ 2020- 2025), Ban Thường vụ, Đảng ủy Công an Trung ương, các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Đảng ủy Công an Trung ương và trong CAND đã chủ động nắm chắc tình hình tổ chức đảng, đảng viên, chủ động phòng ngừa, khắc phục, hạn chế đến mức thấp nhất khuyết điểm, vi phạm, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ bằng nhiều giải pháp quan trọng. Trong 3 năm (2022 - 2024), Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương đã chủ trì và phối hợp với ban thường vụ các tỉnh ủy, thành ủy tiến hành kiểm tra việc chấp hành, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm 69 cuộc; cấp ủy, UBKT các cấp đã kiểm tra, giám sát 9.968 tổ chức đảng, 65.441 đảng viên; thi hành kỷ luật 8 tổ chức đảng, 115 đảng viên; cấp ủy, UBKT các cấp kỷ luật 69 tổ chức đảng, 1.797 đảng viên. Đã rà soát, phát hiện, giáo dục, giúp đỡ, sàng lọc, đưa đảng viên không đủ tư cách ra khỏi Đảng trong CAND đối với 37 đảng viên thuộc 16 đảng bộ công an đơn vị, địa phương, sau quá trình giáo dục, giúp đỡ, hầu hết đảng viên đều tích cực sửa chữa, 26/37 đảng viên tiến bộ; xem xét xử lý 9/37 đảng viên bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng đối với 2 đảng viên, xóa tên 3 đảng viên, cho xuất ngũ, hoặc chuyển về địa phương khi được giáo dục, giúp đỡ 4 đảng viên⁽³⁾.

Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng thực hiện đúng quy trình, quy định; số lượng các cuộc kiểm tra chuyên đề, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, giám sát tăng hơn nhiều so với nhiệm kỳ 2015 - 2020, các trường hợp qua kiểm tra có vi phạm đều được xử lý nghiêm minh, bảo đảm tính giáo dục và phòng ngừa, răn đe, có tác dụng cảnh báo, không có trường hợp nào khiếu nại.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng bộ CAND vẫn còn tồn tại, hạn chế tác động đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Cụ thể: (1) Một số cấp ủy, tổ chức đảng và một số cán bộ, đảng viên nhận thức chưa sâu sắc, đầy đủ về ý nghĩa, mục đích công tác kiểm tra, giám sát, cho rằng công tác kiểm tra, giám sát là “bới lông, tìm vết”, dẫn đến công tác kiểm tra, giám sát bị xem nhẹ, buông lỏng, việc cảnh báo, cảnh tỉnh chậm chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, nhiều vi phạm còn xảy ra, nhất là suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, đã xuất hiện dấu hiệu “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; (2) Một số tổ chức đảng vẫn còn biểu hiện nể nang, né tránh, e dè, sợ ảnh hưởng đến công tác thi đua của đơn vị cho nên chưa quyết liệt trong đấu tranh, xử lý đảng viên vi phạm; công tác nắm tình hình phát hiện dấu hiệu vi phạm còn hạn chế, việc xác định nội dung, đối tượng kiểm tra, giám sát còn dàn trải, chưa đi vào trọng tâm, trọng điểm, vào những nơi dễ phát sinh vi phạm dẫn đến công tác phòng ngừa, cảnh báo kém hiệu quả; (3) Vấn đề trở ngại về tâm lý của một bộ phận cán bộ kiểm tra, chưa có cơ chế bảo vệ cán bộ kiểm tra khi tiến hành nhiệm vụ; sự phối hợp giữa công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với công tác thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, còn kéo dài; (4) Ý thức tự rèn luyện bản thân, chấp hành nghiêm điều lệnh CAND, chấp hành quy chế làm việc của chi bộ, đơn vị có nơi còn có cán bộ, đảng viên thực hiện chưa nghiêm, chất lượng sinh hoạt cấp ủy, sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt chuyên đề chưa cao, thực hiện trách nhiệm nêu gương, nhất là cấp ủy, người đứng đầu ở cơ sở chưa tạo sự lan tỏa mạnh mẽ là những tấm gương về đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư…

Để đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát, nhất là tự kiểm tra, trong đó tập trung thực hiện tốt một số giải pháp trọng tâm như sau:

Một là, thường xuyên nâng cao nhận thức, trách nhiệm và quyết tâm chính trị của các cấp ủy, tổ chức đảng, UBKT các cấp, trước hết là người đứng đầu cấp ủy về vị trí, vai trò, tầm quan trọng công tác kiểm tra, giám sát, xác định đây là phương thức lãnh đạo của Đảng, không kiểm tra coi như không lãnh đạo.

Tiếp tục nghiên cứu, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên trong CAND, thực hiện quy định về chuẩn mực đạo đức bằng các việc làm nêu gương cụ thể, thiết thực trong thực hiện nhiệm vụ đảng viên, nhiệm vụ đơn vị, văn hóa ứng xử, lề lối sinh hoạt, lối sống giản dị, khiêm tốn, chân thành, cần, kiệm, liêm, chính, phát hiện và biểu dương kịp thời, nhân rộng điển hình tiên tiến, gương người tốt việc tốt, xây dựng hình ảnh chiến sĩ CAND.

Hai là, chủ động nắm chắc tình hình và nâng cao khả năng dự báo về những hành vi vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên trong tình hình hiện nay, khắc phục các sơ hở, thiếu sót trong các văn bản, quy trình, quy định hạn chế tiêu cực, vi phạm đã được cảnh báo, chỉ dẫn. Tiếp tục nghiên cứu bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện quy định, quy trình, quy chế nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, trong đó tập trung nghiên cứu cải tiến, đổi mới phương pháp kỹ năng, quy trình công tác kiểm tra, giám sát.

Ba là, tiến hành công tác kiểm tra, giám sát thường xuyên, liên tục theo phương châm kiểm tra có trọng tâm, giám sát mở rộng trong triển khai thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016 và Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18-5-2021 của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-10-2021 “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa””; Nghị quyết số 16-NQ-ĐUCA, ngày 18-1-2023 của Đảng ủy Công an Trung ương “Về tăng cường công tác chính trị, tư tưởng đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại và 6 điều Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy CAND”...

Đẩy mạnh kiểm tra việc thực hiện nghị quyết, Điều lệ Đảng, quy chế làm việc, chú trọng kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, người đứng đầu cấp ủy các đơn vị, địa phương ở những lĩnh vực, địa bàn, vị trí công tác dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, nơi có biểu hiện mất đoàn kết nội bộ, để ngăn chặn vi phạm từ sớm, từ xa, tại cơ sở, trong nội bộ cấp ủy, tổ chức đảng từ khi mới manh nha, hạn chế thấp nhất các vi phạm. Phát huy hiệu quả công tác tự kiểm tra của cấp ủy, tổ chức đảng kịp thời chỉ ra những ưu điểm để phát huy, phát hiện sớm những hạn chế, khuyết điểm để khắc phục, phòng ngừa, chấn chỉnh.

Bốn là, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra đảng trong CAND có phẩm chất đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị, tính chiến đấu cao, có bản lĩnh chính trị, có năng lực trình độ nghiệp vụ chuyên môn.

Xây dựng, ban hành quy định về khung tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể ủy viên UBKT các cấp, cán bộ cơ quan UBKT trong CAND phù hợp với tổ chức đảng, tổ chức lực lượng CAND hiện nay theo hướng rõ về chức vụ lãnh đạo, chỉ huy, chức danh chuyên môn nghiệp vụ, biên chế số lượng cán bộ cơ quan UBKT trong CAND trên cơ sở vị trí việc làm.

Năm là, thường xuyên tổng kết công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; phân tích những bất cập, khó khăn, tồn tại, rút ra những bài học kinh nghiệm hay, tìm ra các giải pháp hữu hiệu để nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát. Đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ phục vụ trao đổi, cập nhật dữ liệu, thông tin về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng theo tinh thần nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

--------

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 11, tr. 601

(2) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 219

(3) Báo cáo số 279-BC/ĐUCA, ngày 31-12-2022; Báo cáo số 412-BC/ĐUCA, ngày 14-12-2023; Báo cáo số 557-BC/ĐUCA, ngày 29-11-2024 của Đảng ủy Công an Trung ương; Báo cáo số 1129/BC-X01-P8, ngày 16-1-2025