Chuyên trang của Tạp chí Cộng sản nghiên cứu, tuyên truyền nghiệp vụ công tác Đảng
Đọc nhiều nhất
A- A A+ | Tăng tương phản Giảm tương phản

Một số điểm mới, đột phá trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

TS, LÊ VĂN HẠNH
Phó Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu - Tổng hợp, Ban Nội chính Trung ương

XDĐ - Trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có nhiều điểm mới: số vụ việc bị phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tăng cao hơn so với nhiệm kỳ Đại hội XII; sự biến chuyển rõ nét về chất có những bước đột phá trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với những nhiệm vụ, giải pháp vừa mang tính chiến lược, tổng thể, vừa có trọng tâm, trọng điểm, ngày càng đi vào chiều sâu.

Tổng Bí thư Tô Lâm dự Hội nghị triển khai công tác ngành nội chính Đảng năm 2025_Ảnh: TTXVN

9 điểm mới trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng

Có thể khẳng định, trong thời gian qua các cấp ủy, cơ quan, đơn vị, địa phương đã quán triệt, triển khai thực hiện tốt phương châm “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ hơn và hiệu quả hơn”(1) được Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra, với những nhiệm vụ, giải pháp vừa mang tính chiến lược, tổng thể, vừa có trọng tâm, trọng điểm, ngày càng đi vào chiều sâu, tạo bước đột phá mới trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Từ thực tiễn và qua nghiên cứu nhận thấy một số số liệu tăng cao hơn so với nhiệm kỳ Đại hội XII, nhất là số liệu phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và có 9 điểm mới thể hiện sự biến chuyển rõ nét về chất trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng như sau:

Một là, từng bước mở rộng phạm vi, từ phòng, chống tham nhũng đến gắn phòng, chống tham nhũng với phòng, chống tiêu cực và tiếp đó là gắn phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với phòng, chống lãng phí. Trong đó, trọng tâm của phòng, chống tiêu cực là phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; trọng tâm của phòng, chống lãng phí là phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.

Dấu mốc thể hiện sự gắn kết này là việc Bộ Chính trị quyết định bổ sung, mở rộng chức năng, nhiệm vụ phòng, chống tiêu cực cho Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (năm 2021)(2) và bổ sung chức năng, nhiệm vụ về phòng, chống lãng phí cho Ban Chỉ đạo Trung ương(3) và Ban Chỉ đạo cấp tỉnh(4) về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ngay sau khi được bổ sung chức năng, nhiệm vụ, cùng với chỉ đạo xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, Ban Chỉ đạo đã quyết định đưa một số vụ việc tiêu cực(5) và vụ việc về lãng phí(6) vào diện theo dõi, chỉ đạo.

Hai là, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã đề ra nhiều chủ trương, quan điểm chỉ đạo mới, nhất là từ sau Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII, bảo đảm công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ngày càng gắn kết chặt chẽ, đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát triển kinh tế - xã hội. Đó là: phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc, của Đảng lên trên hết, gắn với sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính của hệ thống chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ tốt đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng; bảo vệ những người đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung, với động cơ trong sáng; đẩy mạnh phòng, chống lãng phí, đặt phòng, chống lãng phí có vị trí tương đương với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; phòng, chống tham nhũng, lãng phí phải được tiến hành đến tận cơ sở, chi bộ, dưới sự giám sát của Nhân dân; tiến hành đồng bộ các biện pháp chính trị, tư tưởng, tổ chức, hành chính, kinh tế, hình sự, trong đó xử lý hình sự là biện pháp cuối cùng;… Đây là những định hướng rất quan trọng để công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đạt được mục tiêu kép, vừa phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hiệu quả, vừa tạo đà, tạo lực để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Ba là, công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục có bước đột phá mới, xử lý rất nghiêm minh nhưng cũng rất nhân văn, có lý, có tình đối với các sai phạm. Các cơ quan chức năng đã quán triệt, thực hiện có hiệu quả phương châm “xử lý một vụ cảnh tỉnh cả một vùng, một lĩnh vực”, chủ động nhận diện, xác định đúng lĩnh vực trọng tâm, kiên quyết khởi tố, điều tra, xử lý nhiều vụ án tham nhũng, lãng phí, tiêu cực rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, xảy ra trên diện rộng, trong các lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động khép kín, vi phạm có tính hệ thống, có tổ chức, cả những vụ việc tồn đọng kéo dài, cả những vụ việc mới phát sinh, cả trong khu vực nhà nước và ngoài nhà nước; gây thiệt hại đặc biệt lớn đến tài sản của nhà nước, tổ chức, cá nhân, ảnh hưởng đến sự ổn định, phát triển vững mạnh của nền kinh tế và tính mạng, sức khỏe của nhân dân. Điển hình là các vụ án liên quan đến Công ty Việt Á đã khởi tố hơn 100 bị can, thiệt hại trên 1.000 tỷ đồng; vụ án xảy ra trong lĩnh vực đăng kiểm đã khởi hơn 600 bị can; vụ án xảy ra tại Cục Lãnh sự đã khởi tố 54 bị can; vụ án liên quan đến Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã khởi tố hơn 80 bị can, thiệt hại trên 6.000 tỷ đồng...

Đặc biệt, đã đi sâu làm rõ bản chất tham nhũng, chiếm đoạt trong các vụ án; từ khởi tố ban đầu về các hành vi phạm tội về kinh tế (trốn thuế; vi phạm quy định về đấu thầu; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng đất đai; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí,…), cơ quan điều tra đã làm rõ và khởi tố các hành vi phạm tội về tham nhũng (lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi; đưa hối lộ; nhận hối lộ;…).

Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay, các cơ quan chức năng đã khởi tố gần 16.300 vụ án với hơn 34.000 bị can về các tội tham nhũng, kinh tế, chức vụ, trong đó có 2.688 vụ án với 6.602 bị can về tội tham nhũng (tăng hơn 2 lần về số vụ án và hơn 4 lần về số bị can so với nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng); xử lý hình sự gần 60 cán bộ diện Trung ương quản lý (tăng hơn 3 lần so với nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng). Điều này giúp chúng ta càng nhận thức rõ hơn, đầy đủ, sâu sắc hơn quan điểm chỉ đạo của Đảng: chống tham nhũng, tiêu cực là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, không được chủ quan, thỏa mãn, mà phải kiên quyết, kiên trì, không nghỉ, không ngừng.

Đáng chú ý, trong xử lý sai phạm, đã chú trọng phân hóa, xác định đúng bản chất hành vi sai phạm để xử lý, vừa bảo đảm nghiêm minh, đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, vừa nhân văn, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung, không tư lợi, tạo sự đồng thuận, đồng tình cao trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Như trong vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á, CDC tỉnh Bình Dương, Hội đồng xét xử đã tuyên miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo Nguyễn Thành Danh, giám đốc CDC Bình Dương do “không tư lợi”, “dám nghĩ, dám làm” và bị cáo Trần Thanh Phong, Trưởng phòng CDC Bình Dương do thực hiện chỉ đạo cấp trên, không hưởng lợi; sau đó cấp ủy có thẩm quyền đã khôi phục Đảng đối với ông Nguyễn Thành Danh.

Bốn là, gắn phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với công tác cán bộ, nhất là xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong sạch, vững mạnh. Qua xử lý các sai phạm liên quan đến tham nhũng, tiêu cực đã xử lý trách nhiệm chính trị của người đứng đầu để xảy ra vi phạm, khuyết điểm trong lĩnh vực được phân công quản lý, phụ trách theo đúng nguyên tắc “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai”. Trên cơ sở đó, khuyến khích cán bộ tự giác nhận khuyết điểm, từ chức, “rút lui trong danh dự”, kịp thời thay thế những cán bộ bị kỷ luật, năng lực hạn chế, uy tín thấp. Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng đến nay, cấp có thẩm quyền đã thi hành kỷ luật hơn 70 cán bộ diện Trung ương quản lý (7 nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Ủy viên Ban Bí thư; 22 Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng; 11 Thứ trưởng, nguyên Thứ trưởng và tương đương; 28 Chủ tịch, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh; 3 Chủ tịch HĐND tỉnh; 5 Phó Bí thư, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy); trong đó, lần đầu tiên Bộ Chính trị đã thi hành kỷ luật 2 đồng chí nguyên là lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước do vi phạm quy định trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao và trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, vi phạm những điều đảng viên không được làm, trách nhiệm nêu gương; đã xem xét, cho thôi giữ chức vụ, cho nghỉ công tác đối với hơn 20 cán bộ diện Trung ương quản lý (trong đó có 5 Ủy viên Bộ Chính trị, 1 Ủy viên Ban Bí thư và 8 Ủy viên, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng). Các địa phương đã cho từ chức, miễn nhiệm, nghỉ công tác, bố trí công tác khác đối với hơn 300 trường hợp diện cấp ủy quản lý, trong đó có hơn 120 trường hợp diện Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quản lý. Điều này khẳng định rõ sự nghiêm minh, quyết tâm cao nhưng rất nhân văn của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; hiện thực hóa chủ trương “có vào, có ra, có lên, có xuống” trong công tác cán bộ; có tác dụng giáo dục, cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe hiệu quả. Cán bộ, đảng viên, nhân dân cảm nhận thấy ngày càng rõ hơn việc Đảng ta “nói đi đôi với làm”, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực “tắm từ trên đầu xuống”, không phải chỉ “tắm từ vai xuống” như nhiều ý kiến băn khoăn, lo lắng.

Năm là, chỉ đạo đẩy mạnh công tác phòng, chống lãng phí; đặt phòng, chống lãng phí có vị trí tương đương với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, tạo khí thế mới, quyết tâm mới, chuyển động mới trong toàn xã hội, được cán bộ, đảng viên, nhân dân đồng tình, đánh giá cao và kỳ vọng lớn. Trong đó đã tập trung triển khai thực hiện quyết liệt những việc cần làm ngay về phòng, chống lãng phí, trọng tâm là rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xử lý hơn 2.000 công trình, dự án tồn đọng, kéo dài, có dấu hiệu thất thoát, lãng phí lớn để sớm đưa vào khai thác, sử dụng, tránh thất thoát, lãng phí, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Các cơ quan điều tra đã khởi tố, điều tra một số vụ án gây thất thoát, lãng phí lớn (như Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án xảy ra tại Công ty Hưng Thịnh liên quan đến việc khai thác tài nguyên khoáng sản; vụ án liên quan đến việc đầu tư, thực hiện Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, Nghệ An;…).

Dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 tại Hà Nam đóng cửa, tháng 9/2022. Ảnh: Ngọc Thành_Ảnh: vnexpress.net

Sáu là, nhiều khó khăn, vướng mắc trong phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được tập trung chỉ đạo xử lý có hiệu quả, có những vấn đề giải quyết chưa có tiền lệ. Nhất là trong một số vụ án tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, việc điều tra, xử lý gặp khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, do có bị can và một số đối tượng liên quan bỏ trốn, việc truy nã chưa có kết quả, phải tạm đình chỉ vụ án đối với bị can đó(7). Điều này khiến dư luận bức xúc, ảnh hưởng đến hiệu quả răn đe, trừng trị của pháp luật. Tuy nhiên, với sự kiên quyết, quyết tâm, trong nhiệm kỳ XIII của Đảng các cơ quan chức năng đã điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt cả những đối tượng bỏ trốn(8); từ đó mở đường để xử lý nhiều đối tượng bỏ trốn ở một số vụ án khác, thực hiện dẫn độ tội phạm đã được tòa án kết tội; là hồi chuông cảnh tỉnh, răn đe, dù có trốn ra nước ngoài cũng không thoát khỏi sự trừng phạt của pháp luật; là cơ sở để nghiên cứu, ban hành án lệ, áp dụng thống nhất trên cả nước.

Bảy là, phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã chuyển biến theo hướng đi vào chiều sâu, thể hiện rõ tính phòng ngừa “từ sớm, từ xa”. Đó là việc quan tâm phòng ngừa, phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ngay từ khâu tham mưu, ban hành chính sách. Pháp luật do con người làm ra và sẽ vô cùng nguy hiểm nếu con người cố tình tạo ra những kẽ hở để lợi dụng trục lợi, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; khi đó, cán bộ thoái hóa sẽ được bảo vệ rất chắc chắn, an toàn, vì đó là pháp luật. Vì vậy, Bộ Chính trị đã ban hành quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống “lợi ích nhóm”, tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; Ban Chỉ đạo đã tiến hành kiểm tra việc thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực thành pháp luật; đồng thời chỉ đạo tiến hành giám sát, làm rõ sai phạm, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật trên một số lĩnh vực nhạy cảm, chuyên môn sâu, như ngân hàng, tài chính, tài sản công, định giá, tự chủ tài chính, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp.

Tám là, vừa chủ động phòng ngừa, vừa kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm minh, kịp thời những trường hợp tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Đây là những cơ quan được giao nhiều quyền lực, luôn tiềm ẩn nguy cơ tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; hơn nữa, với vai trò là lực lượng nòng cốt, chủ công, tiên phong trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nếu vướng vào tham nhũng, tiêu cực thì không thể thực thi có hiệu quả nhiệm vụ được giao, ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của Đảng, Nhà nước, niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Quán triệt phương châm: phải phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, thực hành liêm chính ngay trong các cơ quan phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Bộ Chính trị đã ban hành các quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong hoạt động của các cơ quan kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng đến nay, hơn 600 cán bộ, công chức trong các cơ quan này bị xử lý kỷ luật do có sai phạm; nhiều trường hợp trong số đó bị xử lý hình sự, điển hình như trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB đã xử lý hình sự 17 cán bộ làm công tác thanh tra, giám sát...

Chín là, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có sự chuyển biến đồng bộ cả ở Trung ương và địa phương, cơ sở. Dấu mốc của sự chuyển biến này là tại Hội nghị Trung ương 5 (khóa XIII), Ban Chấp hành Trung ương đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đây là bước phát triển mới về tổ chức bộ máy, cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở địa phương, góp phần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm, sự gương mẫu, quyết liệt và tinh thần chủ động của các địa phương, tạo sự đồng bộ từ Trung ương đến địa phương trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Kết quả sau 3 năm hoạt động đã khẳng định chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh là đúng đắn, cần thiết, kịp thời, là nhân tố mới tạo sự chuyển biến tích cực, khắc phục có hiệu quả tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” trước đây.

Những kết quả nổi bật, điểm mới nêu trên có ý nghĩa rất quan trọng, không chỉ là sự hiện thực hóa các chủ trương, quan điểm chỉ đạo công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, mà còn tạo tiền đề, cơ sở vững chắc cho những chuyển biến mới trong thời gian tới; đồng thời cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc hoàn thiện dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Qua đó đã gợi mở những giải pháp đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực thời gian tới hiệu quả hơn, trọng tâm là:

Thứ nhất, tuyên truyền, quán triệt sâu rộng các tư tưởng, quan điểm chỉ đạo mới của Đảng và đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong tình hình mới, tạo khí thế mới, chuyển biến mới về nhận thức trong toàn Đảng và toàn xã hội, khuyến khích sự tham gia tích cực của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Việc tuyên truyền, quán triệt phải đa dạng, “đủ độ”, đi vào chiều sâu để cán bộ, đảng viên, nhân dân hiểu đầy đủ cơ sở của các tư tưởng, quan điểm chỉ đạo mới, nhận thức rõ đó không phải là sự thay đổi mục tiêu mà là sự kiên quyết, kiên trì, quyết tâm, quyết liệt thực hiện không ngừng, không nghỉ cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nhưng với hình thức, phương pháp, cách làm mới, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ mới của đất nước. Đúng như Tổng Bí thư Tô Lâm từng nhắc lại lời dạy của V.I.Lê-nin: “Khi tình hình đã thay đổi và chúng ta phải giải quyết nhiệm vụ thuộc loại khác thì không nên nhìn lại đằng sau và sử dụng những phương pháp của ngày hôm qua”(9).

Thứ hai, đẩy mạnh, tạo chuyển biến rõ nét trong công tác phòng, chống lãng phí. Trong đó nhiệm vụ cấp bách, ưu tiên làm ngay là hoàn thành rà soát, xử lý dứt điểm những công trình, dự án gặp khó khăn, vướng mắc kéo dài, sớm đưa vào khai thác, sử dụng để huy động mọi nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số trong nhiều năm liên tục. Tăng cường thanh tra, kiểm toán chuyên đề trong một số lĩnh vực quản lý, sử dụng nguồn lực của nền kinh tế, tập trung vào lĩnh vực có khả năng gây thất thoát, lãng phí lớn, trước hết là trong quản lý, sử dụng các cơ sở nhà, đất do các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp quản lý và việc quản lý, sử dụng trụ sở làm việc, tài sản công sau sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp. Hoàn thiện thể chế về phòng, chống lãng phí, nhất là sửa đổi Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và các quy định về chế độ, tiêu chuẩn, định mức kinh tế, kỹ thuật không còn phù hợp với thực tiễn. Tổ chức thực hiện có hiệu quả Chiến lược quốc gia về phòng, chống lãng phí trong năm 2025.

Thứ ba, phát hiện, xử lý nghiêm minh, kịp thời các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo nguyên tắc “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai”, “xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”. Trong xử lý các sai phạm phải quán triệt, thực hiện quan điểm: ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước; trường hợp đến mức phải xử lý hình sự thì ưu tiên áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế trước và là căn cứ quan trọng để xem xét các biện pháp xử lý tiếp theo; bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, bảo vệ những người đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung. Quan tâm phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Tiến hành tổng kết việc xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, lãng phí, tiêu cực xảy ra trong thời gian vừa qua để nhận diện đầy đủ các sai phạm và nguyên nhân, từ đó có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục, phòng ngừa, không để các sai phạm lặp đi lặp lại kéo dài, nhất là sai phạm trong những lĩnh vực khép kín, chuyên môn sâu, dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, như đất đai, đầu thầu, đấu giá, tài chính, ngân hàng, chứng khoán…

Thứ tư, làm tốt hơn nữa phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở cơ sở trong điều kiện quy mô dân số, diện tích mở rộng về không gian, chính quyền cấp cơ sở tăng nhiều nhiệm vụ, thẩm quyền. Chấn chỉnh, khắc phục, xử lý mạnh mẽ tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp (tham nhũng vặt) và tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, không dám làm trong một bộ phận cán bộ, công chức, để nhân dân thật sự cảm nhận rõ hiệu quả của công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Thường xuyên kiểm tra, thanh tra việc quản lý, sử dụng đất đai trong xây dựng nông thôn mới, giao đất, cho thuê đất, đấu giá, đấu thầu đất công…, kịp thời giải quyết khiếu nại, tố cáo, bức xúc của người dân liên quan đến tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ngay từ cơ sở. Phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo và hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong công tác phòng, chống tham nhũng ở cơ sở.

Thứ năm, thực hiện hiệu quả, thực chất các giải pháp phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nhất là làm tốt công tác cán bộ, kiên quyết không để lọt vào cấp ủy và cơ quan lãnh đạo các cấp những cán bộ suy thoái, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; khắc phục những sơ hở, bất cập trong các quy định của pháp luật, hoàn thiện thể chế để không thể tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số; kiên trì xây dựng văn hóa liêm chính, không tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, nhân dân, hướng tới xây dựng xã hội liêm chính, quốc gia liêm chính như mục tiêu Bộ Chính trị đặt ra tại Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 16-1-2025 “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư”./.

--------

(1) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2021, t. 2, tr. 250

(2) Quy định số 32-QĐ/TW, ngày 16-9-2021 của Bộ Chính trị “Về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực”

(3) Quy định số 191-QĐ/TW, ngày 29-10-2024, của Bộ Chính trị “Về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”

(4) Quy định số 199-QĐ/TW, ngày 20-11-2024, của Ban Bí thư “Về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương”

(5) Như: Vụ việc tiêu cực của cán bộ, đảng viên liên quan đến các vụ án “Buôn lậu; Vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới; Đánh bạc; Tổ chức đánh bạc” xảy ra tại An Giang; Việc tiêu cực của cán bộ, đảng viên liên quan trong vụ án thi tuyển công chức tại Phú Yên; Việc tiêu cực của cán bộ, đảng viên trong việc giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù đối với Phan Sào Nam

(6) Tại Cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo tháng 3-2025 đã quyết định đưa 4 vụ án, vụ việc có dấu hiệu lãng phí vào diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo

(7) Như trong vụ án xảy ra tại Công ty Nhật Cường (có 7 bị can bỏ trốn, trong đó có bị can đầu vụ án Bùi Quang Huy); vụ án xảy ra tại dự án 2-4-6 Hai Bà Trưng (bị can Hồ Thị Kim Thoa, nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương), vụ án xảy ra tại Công ty TNHH MTV Phát triển công nghiệp Tân Thuận (bị can Phạm Nhật Vinh)…

(8) Như trong vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, Công ty Cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC), Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã xét xử vắng mặt đối với 8 bị cáo, trong đó có đối tượng chủ mưu Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty AIC bị tuyên phạt 30 năm tù giam…

(9) GS. TS. Tô Lâm: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, yêu cầu cấp bách của giai đoạn cách mạng mới”, Báo Quân đội nhân dân điện tử, ngày 16-9-2024


Tác giả:
Nguồn:Tạp chí Xây dựng Đảng số 06 (8-2025) Copy link

Mới nhất Mới nhất

Đọc nhiều nhất Đọc nhiều nhất