Đổi mới công tác dân vận của công an xã trong tình hình mới

Công tác dân vận của lực lượng Công an xã

Ngày 16-3-2022, Bộ Chính trị khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TW về “Đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”, Bộ Công an đã xây dựng và được Bộ Chính trị phê duyệt Đề án đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; trong đó, khẳng định mục tiêu, phương châm “xã bám cơ sở”. Bộ Công an đã điều động công an chính quy xuống 100% xã, đạt tỷ lệ trung bình mỗi xã có 5,2 công an chính quy, 100% Công an xã có chi bộ.

Trong công tác dân vận, ngày 13-3-2024 Bộ trưởng Bộ Công an đã ban hành Thông tư số 09/2024/TT-BCA quy định về việc thực hiện công tác dân vận của lực lượng Công an nhân dân, trong đó tại Khoản 21 Điều 9 đã quy định Công an xã có các nhiệm vụ: Thực hiện chủ trương, biện pháp của cấp ủy, chính quyền các cấp và Bộ Công an, Công an cấp tỉnh, Công an cấp huyện về thực hiện công tác dân vận trên địa bàn cấp xã; phối hợp với khối dân vận cấp xã, ban công tác mặt trận, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở trong công tác tham mưu, triển khai, thực hiện công tác dân vận, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở; thực hiện công tác dân vận trong các lĩnh vực công tác công an và xây dựng, duy trì mô hình, điển hình “Dân vận khéo” của lực lượng Công an nhân dân trên địa bàn cấp xã; thực hiện công tác nắm tình hình nhân dân và các hoạt động an sinh xã hội, từ thiện, giúp đỡ nhân dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh trên địa bàn cấp xã.

Từ khi có công an chính quy về xã, công tác dân vận của Công an xã trên toàn quốc đã được tăng cường, chính quy hóa cả về sự chỉ đạo, nội dung, hình thức, biện pháp và lực lượng tiến hành. Công tác dân vận của lực lượng Công an xã đã tập trung vào nội dung tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, phòng ngừa và phát hiện tội phạm giữ gìn an ninh trật tự và trật tự, an toàn xã hội, gắn kết phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” với các phong trào thi đua khác của địa phương; huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị tham gia bảo vệ an ninh, trật tự. Công an xã đã tham mưu tổ chức “Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”; tổ chức tuyên truyền sâu rộng nâng cao nhận thức của người dân về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; âm mưu, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm để chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh trấn áp; vận động nhân dân tham gia các mô hình tự quản, tự phòng. Lực lượng Công an xã phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong công tác vận động nhân dân tham gia các phong trào do chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội phát động.

Công an xã đã thường xuyên gặp gỡ, nắm bắt diễn biến tình hình, nhanh chóng giải quyết các vụ việc phức tạp ngay từ khi mới phát sinh; chủ động, kịp thời tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cùng cấp chỉ đạo giải quyết kịp thời các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự, không để hình thành “điểm nóng”. Công an xã đã làm tốt công tác tiếp dân, giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến chức năng của cơ quan công an; duy trì lịch tiếp công dân của trưởng công an xã; thông báo rộng rãi số điện thoại đường dây nóng của Công an xã; công khai, niêm yết các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của lực lượng Công an nhân dân theo quy định; giải quyết công việc theo đúng quy định, không gây phiền hà, sách nhiễu cho nhân dân. Nhiều công an xã đã xây dựng các mô hình “Tổ liên gia tự quản”, “Camera an ninh phòng, chống tội phạm”, “Tổ liên gia an toàn phòng cháy và chữa cháy”, “Toàn dân tham gia tố giác tội phạm”, lập “Hộp thư tố giác tội phạm”, “Hòm thư góp ý” đặt tại nơi tiếp công dân để tiếp nhận ý kiến phản ánh của nhân dân; lập nhóm Zalo để thông tin kịp thời các quy định mới về quản lý công dân, các quy định pháp luật về giao thông, an toàn thực phẩm, phòng cháy, chữa cháy, các thủ đoạn mới của tội phạm, nhất là tội phạm lừa đảo…, được nhân dân hưởng ứng, đánh giá cao.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, công tác dân vận của lực lượng công an xã còn bộc lộ một số khó khăn, hạn chế như: Ở một số nơi, việc tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội, nhất là việc xây dựng các hình thức, mô hình tự quản về an ninh trật tự, hiệu quả vẫn chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội. Công an xã ở một số tỉnh, thành phố chưa có những hình thức, biện pháp phong phú, linh hoạt, sáng tạo, phù hợp để thu hút và tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân tích cực tham gia các phong trào phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh chống tội phạm, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội. Một bộ phận cán bộ, đảng viên, chiến sĩ Công an xã còn coi nhẹ vai trò của nhân dân, có biểu hiện ngại khó, ngại khổ, không tích cực xuống địa bàn tiếp xúc với nhân dân, xa rời nhân dân, có cán bộ đôi khi còn hách dịch, cửa quyền nên không nắm được tình hình liên quan đến an ninh trật tự nơi mình phụ trách, không được nhân dân ủng hộ và giúp đỡ, thậm chí bị người dân chê trách, tỏ thái độ bất bình…

Giải pháp đổi mới công tác dân vận của lực lượng Công an xã

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong lực lượng Công an xã về vị trí, vai trò của nhân dân và công tác dân vận trong giữ gìn an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Công tác dân vận có vai trò đặc biệt quan trọng, nhằm củng cố vững chắc lòng tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và lực lượng Công an nhân dân; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân và mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước và lực lượng Công an nhân dân với Nhân dân; tập hợp, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phát huy sức mạnh to lớn của nhân dân, tạo phong trào cách mạng rộng lớn trong nền an ninh nhân dân, giữ gìn vững chắc an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội từ cơ sở. Khắc phục nhận thức lệch lạc cho rằng lực lượng Công an chỉ làm các công việc nghiệp vụ giải quyết các vụ việc liên quan đến an ninh, trật tự mà coi nhẹ công tác dân vận. Thực tế cho thấy, nếu không làm tốt công tác dân vận, không dựa vào nhân dân, phát huy tốt vai trò của nhân dân, Công an xã không thể thực hiện tốt các hoạt động nghiệp vụ. 

Chi ủy, trưởng công an xã cần xác định đúng công tác dân vận là một nội dung trọng yếu trong nhiệm vụ chính trị của chi bộ, cơ quan; từ đó, xác định rõ trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đối với công tác dân vận; đề ra các nội dung và các hình thức công tác dân vận phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và đặc điểm của từng địa bàn. Định kỳ chi bộ, trưởng công an xã tổ chức kiểm điểm, đánh giá chất lượng, hiệu quả công tác dân vận, chỉ rõ những hạn chế và đề ra các biện pháp khắc phục, trước mắt là xác định đúng các nội dung công tác dân vận của Công an xã khi phải thực hiện cả những công việc trước đây do Công an cấp huyện giải quyết.

Hai là, đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tiến hành công tác dận vận của lực lượng Công an xã.

Đổi mới nội dung công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và trách nhiệm của công dân; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và toàn dân đối với phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”; phối hợp triển khai có hiệu quả các chiến lược quốc gia, các chương trình phòng, chống tội phạm, xây dựng, củng cố thế trận an ninh nhân dân, gắn với thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc; chống các biểu hiện dân chủ cực đoan, lợi dụng dân chủ để hoạt động chống phá, gây rối. Xây dựng và phát động phong trào theo từng địa bàn, lĩnh vực, đặc biệt là địa bàn tập trung đồng bào theo các tôn giáo, địa bàn biên giới biển, các khu, cụm kinh tế trọng điểm, địa bàn phức tạp về trật tự xã hội. Chú trọng công tác dân vận đối với nhân dân ở các xã có việc thu hồi đất đai, giải phóng mặt bằng. Phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng tổ chức đảng, chính quyền và Công an xã trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả trong tình hình mới.

Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng và nhân rộng các điển hình “Dân vận khéo”, các mô hình nhân dân tự quản trong công tác giữ gìn an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội. Duy trì thường xuyên các hoạt động xã hội, từ thiện, nhân đạo; giúp dân trong sản xuất, tổ chức đời sống và phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, tệ nạn xã hội… Sau khi đã lựa chọn được mô hình, cần lựa chọn, bố trí cán bộ công an có đủ tiêu chuẩn, có uy tín với quần chúng, có khả năng và điều kiện đảm nhiệm các mặt công tác dân vận; bồi dưỡng lực lượng nòng cốt trong nhân dân nắm chắc chức năng, nhiệm vụ, các kiến thức về pháp luật và nghiệp vụ, nhất là hình thức quần chúng tự quản và cách thức phối hợp với các lực lượng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Tăng cường đối thoại, tiếp xúc trực tiếp với nhân dân để kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và ý kiến phản ánh, đề xuất của nhân dân; kịp thời giải quyết các kiến nghị, đơn, thư tố giác của nhân dân liên quan đến lĩnh vực an ninh, trật tự và đời sống của nhân dân trên địa bàn. Thường xuyên giữ mối liên hệ với các chức sắc, chức việc tôn giáo, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số, trong cộng đồng dân cư, trong dòng họ, nhất là người cao tuổi, cán bộ hưu trí, công an hưu trí, cựu chiến binh để làm hạt nhân và thông qua lực lượng này tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Chú trọng xây dựng và nhân rộng các gương điển hình tiên tiến, coi đó là động lực quan trọng để thúc đẩy phong trào nhân dân tự quản, lấy thực tiễn phong phú, sáng tạo của nhân dân để giáo dục, lan tỏa nhận thức và trách nhiệm trở lại đối với quần chúng.

Ba là, nâng cao nhận thức chính trị tư tưởng, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác dân vận cho mỗi cán bộ công an xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Cấp ủy và chỉ huy cơ quan công an các cấp cần thường xuyên đặc biệt chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ công an luôn có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, hoàn thành tốt chức trách của cán bộ dân vận Công an nhân dân. Cán bộ công an xã phải hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân; thực hiện tốt 6 lời dạy của Bác Hồ đối với lực lượng Công an nhân dân. Mỗi cán bộ công an phải là người có phẩm chất đạo đức cách mạng tốt, trung thực, giản dị, gần gũi với nhân dân, có lối sống trong sạch, lành mạnh, có tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân, tận tụy với công việc; tích cực tự học tập, nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; các nghị quyết, chỉ thị của Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện công tác dân vận.

Cán bộ công an xã phải luôn đề cao trách nhiệm vận động nhân dân, xây dựng và thực hiện phong cách “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”; thường xuyên tiếp xúc với nhân dân, “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, thực hiện “đâu cần, Công an có; đâu khó, có Công an”. Cán bộ công an xã phải giỏi về nghiệp vụ chuyên môn, có khả năng làm việc trong môi trường số, sử dụng thành thạo các thiết bị điện tử phục vụ công tác; cán bộ công an xã ở vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số cần thông thạo tiếng dân tộc. Tích cực tham dự các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, từng cán bộ cần đặc biệt chú trọng tự đào tạo qua thực tiễn công tác; cán bộ có kinh nghiệm hướng dẫn cán bộ mới chuyển công tác đến địa bàn, cán bộ trẻ, nắm chắc và hiểu sâu công tác dân vận.

Bốn là, tăng cường phối hợp giữa lực lượng Công an xã với các tổ chức trong hệ thống chính trị ở xã trong công tác dân vận.

Xây dựng và thực hiện nghiêm quy chế phối hợp giữa Công an xã với cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác vận động nhân dân và xây dựng các hình thức tổ chức quần chúng tự quản về an ninh, trật tự. Cơ quan công an xã chủ động tham mưu, tư vấn cho cấp ủy đảng, chính quyền xã về công tác dân vận; báo cáo, thông tin kịp thời, đầy đủ về tình hình nhân dân và những hạn chế trong hoạt động lãnh đạo của đảng bộ và quản lý của chính quyền về công tác dân vận. Việc thực hiện cơ chế phối hợp phải bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, thường xuyên; sát hợp với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương, từng tổ chức và phù hợp với lòng dân; gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương. Cụ thể hóa phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, gắn phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” với thực hiện các cuộc vận động, các phong trào cách mạng khác của Đảng, Nhà nước, huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân trong xây dựng, tham gia giữ gìn an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội ở từng xã.

Năm là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của tỉnh ủy, thành ủy đối với các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên lực lượng công an xã trong công tác dân vận.

Tỉnh ủy, thành ủy và đảng ủy công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo Công an xã tổ chức thực hiện để các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận sớm đi vào cuộc sống, đạt chất lượng cao, hiệu quả thiết thực, không hình thức; yêu cầu Công an xã xác định đúng công tác vận động nhân dân và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân là một trong những nội dung chủ yếu trong hoạt động của mình, có kế hoạch thường xuyên nắm bắt đời sống, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân để đề ra chủ trương, biện pháp xử lý đúng đắn, kịp thời. Các tỉnh ủy, thành ủy chỉ đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận, chính quyền, cơ quan công an, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh, thành phố phối hợp chặt chẽ trong giải quyết các công việc liên quan đến nhân dân và vận động nhân dân thực hiện tốt phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Các tỉnh ủy, thành ủy và đảng ủy công an tỉnh, thành phố thường xuyên phối hợp, kiểm tra, giám sát chặt chẽ quá trình triển khai thực hiện công tác dân vận của công an xã; quan tâm tổng kết thực tiễn, từ đó tham mưu với cấp có thẩm quyền ban hành các chủ trương công tác phù hợp, nhằm nâng cao chất lượng công tác dân vận của lực lượng công an xã./.