Nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên ở cơ sở sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã từ thực tiễn Cần Thơ

Thực trạng đội ngũ đảng viên cấp xã, phường

Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thành phố Cần Thơ (mới) được thành lập trên cơ sở hợp nhất tỉnh Hậu Giang, tỉnh Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ. Sau sắp xếp, thành phố Cần Thơ có 103 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 31 phường và 72 xã.

Cùng với việc sắp xếp địa giới hành chính, công tác củng cố, kiện toàn tổ chức đảng, hệ thống chính trị ở các đơn vị mới được thành lập được đặc biệt quan tâm. Đảng bộ thành phố Cần Thơ hiện có 109 đảng bộ trực thuộc, gồm 103 đảng bộ xã, phường, 6 đảng bộ ngành, với tổng số 1.301 tổ chức cơ sở đảng (420 đảng bộ cơ sở, 881 chi bộ cơ sở), 4.391 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, với hơn 141.000 đảng viên. Tổng số đảng viên ở cấp xã là 114.131 đảng viên (có 42.031 đảng viên nữ; 10.080 đảng viên thuộc dân tộc thiểu số; 4.392 đảng viên là người theo tôn giáo,...). Chia theo nghề nghiệp, đảng viên đang làm việc và công tác có 93.390 đảng viên; trong đó, công tác tại cơ quan, đơn vị cấp xã là 84.936 đảng viên (cán bộ, công chức khối nhà nước có 5.143 đảng viên; cán bộ, công chức khối đảng, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể chính trị - xã hội có 4.071 đảng viên; còn lại là viên chức, người lao động trong các đơn vị sự nghiệp công lập và ngoài công lập); người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố, bản (ấp, khóm) có 8.454 đảng viên; đảng viên nghỉ hưu và nghỉ công tác là 20.741 người. Về trình độ nghiệp vụ chuyên môn, cao đẳng có 7.951 đảng viên, đại học có 54.769 đảng viên, thạc sĩ có 3.536 đảng viên, tiến sĩ có 169 đảng viên (có 3 đảng viên là Phó Giáo sư). Về trình độ lý luận chính trị có 31.387 đảng viên trình độ sơ cấp, 27.417 trình độ trung cấp, 6.253 đảng viên trình độ cao cấp, cử nhân.

Đến nay, các đảng bộ cấp xã hoạt động dần ổn định, đảng viên tại các đảng bộ cấp xã đã nỗ lực hoàn thành tốt và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác trong tình hình mới. Các cấp ủy đã lựa chọn những đồng chí có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện để giới thiệu bầu vào cấp ủy, phó bí thư, bí thư cấp ủy cấp xã. Qua đại hội đảng bộ cấp xã nhiệm kỳ 2025 - 2030, nhìn chung cán bộ tham gia cấp ủy xã đều đảm bảo về tiêu chuẩn, điều kiện, trình độ nghiệp vụ chuyên môn và lý luận chính trị được chú trọng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, đội ngũ đảng viên cấp xã, phường ở thành phố Cần Thơ vẫn còn một số hạn chế nhất định: Một bộ phận đảng viên năng lực có mặt hạn chế, có biểu hiện phai nhạt lý tưởng, thiếu bản lĩnh chính trị; giảm sút ý chí phấn đấu, tinh thần đấu tranh, tự phê bình và phê bình còn yếu; chưa gương mẫu, chạy theo lối sống thực dụng. Một bộ phận đảng viên có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, vi phạm nguyên tắc, kỷ luật Đảng, vi phạm pháp luật làm giảm sút niềm tin của Nhân dân đối với Đảng. Phong cách làm việc của một số ít đảng viên chậm đổi mới, chưa quan tâm đến các vấn đề cụ thể, chưa sâu sát quần chúng, ít chú ý đến hiệu quả thực tế cả trước mắt và lâu dài. Tinh thần học hỏi, nghiên cứu sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của một số đảng viên chưa cao, chưa mạnh dạn đề xuất những cách làm hiệu quả, cách làm mới, mô hình hay.

Một số ít đảng viên ở các đảng bộ xã, phường còn hạn chế về trình độ, kinh nghiệm thực tiễn và tư duy lý luận, việc phân tích, luận giải thông tin mới có những hạn chế; chưa tích cực học tập lý luận chính trị, thực hiện các nhiệm vụ còn thụ động, lúng túng trong việc nắm bắt và giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra. Còn nhiều đảng viên chưa chủ động tiếp cận, cập nhật những thông tin có liên quan đến chính trị - xã hội; chưa quan tâm đúng mức công tác đấu tranh bảo vệ quan điểm, tư tưởng của Đảng; kiến thức về kinh tế, văn hoá - xã hội hạn chế; kỹ năng thực hiện công tác xây dựng Đảng chưa toàn diện …

Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên của đảng bộ cấp xã, phường

Những năm tới, cùng với cơ hội, thách thức, yêu cầu của quá trình thực hiện các mục tiêu phát triển đất nước, đòi hỏi phải tăng cường công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Do đó, để khắc phục những tồn tại, hạn chế và khó khăn trên cũng như nhằm nâng cao chất lượng chi bộ và đội ngũ đảng viên của đảng bộ cấp xã, phường ở thành phố Cần Thơ cần thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, nâng cao nhận thức của cấp ủy về vị trí, vai trò của đội ngũ đảng viên trong đảng bộ cấp xã, phường thuộc Đảng bộ thành phố Cần Thơ giai đoạn hiện nay. Các đảng bộ cấp xã, phường và các chi ủy trực thuộc phải chủ động, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho đội ngũ đảng viên của chi bộ trực thuộc về vị trí, vai trò của đảng viên và tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên của đảng bộ cấp xã, phường; coi trọng công tác giáo dục tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ về mọi mặt và tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên; động viên, khuyến khích đảng viên vươn lên trong lao động, học tập, công tác.

Hai là, cụ thể hóa tiêu chuẩn đảng viên, làm tốt công tác đảng viên và kịp thời rà soát, sàng lọc, kiên quyết đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng. Trên cơ sở những tiêu chuẩn chung, đảng viên ở các đảng bộ cấp xã, phường phải đáp ứng các tiêu chuẩn về tư tưởng chính trị; trình độ; năng lực thực tiễn; phẩm chất đạo đức, lối sống và tác phong, lề lối làm việc. Đảng ủy cấp xã, phường và chi bộ phân công nhiệm vụ cụ thể cho đảng ủy viên, đảng viên, tạo điều kiện và kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Mỗi đảng viên phải xây dựng kế hoạch phấn đấu, rèn luyện để chi ủy, chi bộ kiểm tra, giám sát, làm cơ sở để kiểm điểm, đánh giá, xếp loại cuối năm.

Bên cạnh việc nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên, Đảng ủy cấp xã, phường cần chủ động, tích cực, làm tốt việc sàng lọc đội ngũ đảng viên ngay từ các chi bộ, kịp thời phát hiện, kiên quyết đưa những người không đủ tư cách ra khỏi Đảng theo Chỉ thị số 28-CT/TW, ngày 21-1-2019 của Ban Bí thư “Về nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên và rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng”; Hướng dẫn số 02-HD/BTCTW, ngày 12-4-2021 của Ban Tổ chức Trung ương “Về tiêu chí, quy trình rà soát, phát hiện, giáo dục, giúp đỡ, sàng lọc, đưa đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng”.

Ba là, tăng cường công tác giáo dục lý luận chính trị, rèn luyện đạo đức, lối sống và nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn, năng lực công tác cho đội ngũ đảng viên của đảng bộ cấp xã, phường. Theo đó, cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đối với việc nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên ở xã, phường; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa nội dung, phương thức, phương tiện nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên. Tăng cường rèn luyện nâng cao phẩm chất chính trị tư tưởng, đạo đức cho đội ngũ giảng viên; nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn và thường xuyên bồi dưỡng kinh nghiệm thực tiễn cho cán bộ, đảng viên cơ sở. Quán triệt và thực hiện phương châm “ai làm nghề gì phải giỏi nghề đó, lãnh đạo ngành gì phải biết chuyên môn ngành đó”. Cấp ủy các cấp hằng năm cần tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm công tác đảng.

Bốn là, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các tầng lớp nhân dân ở xã, phường trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội xã, phường chủ động, tích cực tham gia giám sát đối với các hoạt động của chính quyền; phản biện xã hội đối với chủ trương, chính sách do đảng ủy xã, phường đề ra; tham gia đóng góp xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh; tham gia giám sát đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên ở nơi cư trú.

Nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên cấp xã, phường ở thành phố Cần Thơ trong giai đoạn hiện nay là yêu cầu khách quan, cấp bách và có ý nghĩa chiến lược lâu dài đối với sự phát triển bền vững của địa phương. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên không chỉ là nhiệm vụ của tổ chức đảng, mà còn là trách nhiệm chính trị của từng đảng viên. Khi đội ngũ đảng viên cấp xã thực sự vững về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức thì năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ thành phố Cần Thơ sẽ được nâng lên, tạo nền tảng vững chắc để thành phố phát triển nhanh, bền vững, xứng đáng là trung tâm động lực của vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong thời kỳ mới.

----------------------------------

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 15, tr. 11