Yêu cầu của Đảng qua các nhiệm kỳ về công tác sinh hoạt chi bộ

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định vai trò của chi bộ trong thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở; trong xây dựng Đảng thực sự vững mạnh; trong gắn bó mật thiết giữa Đảng với Nhân dân. Người chỉ rõ: “Để lãnh đạo cách mạng, Đảng phải mạnh, Đảng mạnh là do chi bộ tốt”(1); “Chi bộ là nền móng của Đảng, chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt”(2), “Thực tế cho thấy, chỗ nào chi bộ tốt công việc trôi chảy, chỗ nào chi bộ kém, công việc xộc xệch”(3). Chủ tịch Hồ Chí Minh là người dày công giáo dục, rèn luyện và xây dựng nền tảng của Đảng ta. Người luôn đánh giá cao vai trò của tổ chức cơ sở đảng (chi bộ cơ sở, đảng bộ cơ sở), coi đây là nền tảng của Đảng, hạt nhân chính trị ở cơ sở.

Trong giai đoạn hiện nay, Đảng ta xác định đổi mới để đưa đất nước phát triển bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên hùng cường và thịnh vượng của dân tộc Việt Nam, thì vị trí, vai trò của các chi bộ càng quan trọng. Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ mỗi đảng viên phải phát huy vai trò tiền phong gương mẫu, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, làm tròn trách nhiệm của người đảng viên. Qua sinh hoạt chi bộ, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước được quán triệt tới đảng viên, chi bộ phân công nhiệm vụ cho từng đảng viên, kỷ luật của Đảng được tăng cường, mối quan hệ giữa Đảng với Nhân dân được củng cố và phát triển.

Tuy nhiên, trên thực tế sinh hoạt chi bộ vẫn còn một số hạn chế, tồn tại: Nhiều chi bộ sinh hoạt còn mang tính hình thức; một số cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc vai trò, ý nghĩa quan trọng của sinh hoạt chi bộ; công tác chuẩn bị nội dung, điều hành, thảo luận, ban hành nghị quyết của chi bộ chưa đáp ứng yêu cầu, nhiều chi bộ còn lồng ghép sinh hoạt chi bộ với giao ban chuyên môn; sinh hoạt chuyên đề còn nặng về lý thuyết, chưa gắn với nhiệm vụ chính trị và đặc thù của từng loại hình chi bộ, tinh thần tự phê bình và phê bình chưa cao...

Nguyên nhân của thực trạng trên là do còn nhiều chi ủy, chi bộ chưa quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết, kết luận và các văn bản hướng dẫn của Trung ương, của cấp trên về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; nội dung, hình thức, phương pháp điều hành sinh hoạt chi bộ của một số tổ chức đảng chậm đổi mới. Vẫn còn một số chi ủy, chi bộ, đảng viên chưa nhận thức đầy đủ và đúng đắn về vị trí, vai trò của chi bộ cũng như tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Cấp ủy viên được phân công phụ trách các chi bộ có lúc chưa sâu sát và kịp thời trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc duy trì sinh hoạt chi bộ. Ý thức tổ chức kỷ luật của một số đảng viên chưa cao, chưa thật sự gương mẫu. Năng lực lãnh đạo, điều hành ở một số chi ủy, bí thư chi bộ có mặt còn hạn chế, nhất là trong việc thực hiện nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng và quy chế làm việc; việc cụ thể hóa các chủ trương của cấp trên có lúc còn chậm, hiệu quả chưa cao; chỉ đạo xử lý những vấn đề phát sinh, khó khăn, vướng mắc ở chi bộ còn chậm; việc sơ kết, tổng kết thực hiện các nghị quyết của chi bộ nhìn chung còn hạn chế, nặng về hình thức nên chưa đúc kết được những kinh nghiệm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ…

Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 23-7-2025 của Ban Bí thư “Về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong giai đoạn mới” được ban hành là hết sức cần thiết. Để thực hiện tốt Chỉ thị, cấp ủy các cấp đã tổ chức nghiên cứu, học tập, phổ biến quán triệt đến toàn thể đảng viên. Đồng thời, xây dựng các kế hoạch để tổ chức thực hiện theo hướng dẫn của Trung ương, của cấp ủy cấp trên, giúp chất lượng sinh hoạt chi bộ được nâng lên.

Một số giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ

Để thực hiện tốt Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 23-7-2025 của Ban Bí thư, từ thực tiễn kết quả sinh hoạt chi bộ trong thời gian qua, theo chúng tôi cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Một là, cấp ủy, tổ chức đảng cần tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đảng viên về ý nghĩa và tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ, xem đây là nơi giáo dục, bồi đắp lý tưởng cách mạng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống cho đảng viên, để triển khai thực hiện chủ trương, nghị quyết của Đảng thành hành động cụ thể, thiết thực trong từng lĩnh vực công tác, thực tiễn cuộc sống; là cầu nối giữa Đảng với Nhân dân, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của quần chúng.

Hai là, đổi mới toàn diện về nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ theo hướng thiết thực, hiệu quả, đúng quy định, hướng dẫn của cấp trên, phù hợp với từng loại hình chi bộ; thực hiện nghiêm túc, nền nếp chế độ sinh hoạt theo quy định của Điều lệ Đảng. Nội dung sinh hoạt phải được thảo luận kỹ, sâu sắc, giải quyết những công việc đúng chức năng, nhiệm vụ của chi bộ. Qua sinh hoạt, chi bộ kịp thời nắm bắt được tư tưởng của cán bộ, đảng viên để phát hiện, giải quyết khó khăn, vướng mắc, những vấn đề mới từ cơ sở.

Ba là, thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên đề, ít nhất mỗi quý 1 lần. Nội dung các chuyên đề phải được chuẩn bị kỹ, thiết thực, bám sát nhiệm vụ của từng loại hình chi bộ, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Mỗi chi bộ căn cứ vào thực tế công tác lãnh đạo cán bộ, đảng viên thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị được giao, xây dựng các chủ đề sinh hoạt hoặc tìm biện pháp tháo gỡ vướng mắc, nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan, đơn vị.

Bốn là, thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình trên cơ sở đoàn kết, thương yêu đồng chí, đồng nghiệp; chấp hành nghiêm nguyên tắc giữ mối liên hệ chặt chẽ với nhân dân trong ban hành nghị quyết và phân công nhiệm vụ cho đảng viên. Khắc phục triệt để tình trạng thờ ơ, giảm sút sức chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ; đề cao kỷ luật, kỷ cương, tính tự giác trong sinh hoạt đảng, bảo đảm mọi đảng viên đều được thông tin đầy đủ và phát huy dân chủ, tạo không khí sinh hoạt cởi mở, thẳng thắn, mọi đảng viên tham gia thảo luận, đóng góp ý kiến vào các quyết nghị của chi bộ. 

Năm là, bí thư chi bộ phải thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục, tính chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ. Lắng nghe, tôn trọng các ý kiến đóng góp, bảo vệ những đảng viên thẳng thắn đấu tranh chống các biểu hiện suy thoái, biến chất, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, tiêu cực. Kiên quyết chống bệnh thành tích, dĩ hòa vi quý, nể nang, né tránh, ngại va chạm. Đồng thời, chi ủy, chi bộ có trách nhiệm phát hiện và xử lý các vấn đề tư tưởng phát sinh nhằm xây dựng chi bộ đoàn kết, thống nhất.

Sáu là, từng cán bộ, đảng viên, nhất là đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý phải nhận thức rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ; đảng viên phải nỗ lực thực hiện nhiệm vụ, chủ động báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ được phân công trong mỗi kỳ sinh hoạt chi bộ và cầu thị, tự giác sửa chữa những hạn chế, khuyết điểm, thẳng thắn góp ý cho đồng chí mình để cùng tiến bộ.

Bảy là, thực hiện trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú. Cùng với việc mỗi cán bộ, đảng viên chủ động xây dựng kế hoạch phấn đấu, rèn luyện, cấp ủy, chi bộ cần phân công nhiệm vụ cụ thể cho đảng viên, tạo điều kiện và kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên; tiếp tục đổi mới công tác đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức đảng và đảng viên; phát hiện, nhân rộng các gương điển hình tiên tiến; kịp thời nhắc nhở, uốn nắn, giúp đỡ đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ hoặc khi có khuyết điểm, có dấu hiệu vi phạm. Đồng thời, kiên quyết sàng lọc đưa ra khỏi Đảng những đảng viên vi phạm, đảng viên không đủ tư cách.

Tám là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với việc bảo đảm nền nếp và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, nhất là những chi bộ yếu kém, có dấu hiệu mất đoàn kết nội bộ, có đảng viên suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Nội dung kiểm tra, giám sát tập trung vào việc chấp hành nguyên tắc, chế độ sinh hoạt đảng, chất lượng sinh hoạt và việc ghi biên bản sinh hoạt, việc ban hành nghị quyết của chi bộ, sổ ghi chép của đảng viên; việc thực hiện nhiệm vụ của cấp ủy cấp trên được phân công theo dõi, dự sinh hoạt chi bộ; kết quả lãnh đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết của chi bộ. Qua kiểm tra, giám sát kịp thời góp ý, nhắc nhở, phê bình, xử lý nghiêm chi bộ, đảng viên vi phạm nguyên tắc và chế độ sinh hoạt chi bộ./.

------------------------------------

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t. 12, tr. 92
(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 12, tr. 210
(3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 10, tr. 266